Thursday, August 15, 2019

Engels de haklıydı: sıçramalar ve zig-zaglar

1859'da Friedrich Engels şöyle yazmıştı: "Tarih, genellikle sıçramalar ve zig-zaglarla ilerler." Doğru demiş. Ben de hep tarih içinde sıçramalar da olan bir rassal süreçtir demiyor muyum? Engels'in dediğinin aynısı da kulağa biraz daha matematikselmiş gibi geliyor. Engels'in zig-zag dediğine biz matematikçiler Weiner Süreçi diyoruz.

Mesela şöyle bir şey:

dx(t)=a(t)*dt + b(t)*dW(t)+dJ(t)

Yukarıdaki x(t) tarihine baktığımız şey neyse o, dt kısmı süreçin deterministik kısmı, dW(t) kısmı Engels'in zig-zag dediği Weiner Süreçi kısmı, dJ(t) de Engels'in sıçrama dediği kısım.

5 Ağustos'tan bu yana olanlar aynen Engels'in dediği gibi oldular. Sıçramalar ve zig-zaglar.

Bu sabah aşağıya giden piyasalar Çin'den gelen bir geri çekilme ve ABD'den gelen birkaç iyi haber ile biraz toparlanıp yukarıya gider oldular.

Bu arada dünya ekonomisinde ne değişti?

Hiçbir şey.

Bakalım birkaç saat sonra ne olacak?

Güncelleme:

Avrupa Merkez Bankasından birisi çıkıp Eylül'de köklü alımlar yapacağız filan demiş öğleden sonra, hop, yine faizler sıçradı. Sabah aşağıya sıçramışlardı, öğlen yukarıya sıçradılar, öğleden sonra yine aşağıya.

Bu arada dünya ekonomisinde ne değişti?

Hiçbir şey.

Bakalım birkaç saat sonra ne olacak?