Tuesday, December 24, 2019

Amos İshak'tan 10 yaş kadar büyük.

Amos'un İshak'tan etkilenip etkilenmediği bilinmiyor ama İshak'ın Amos'tan etkilendiği açık. Tanışmıyorlar ama birbirlerinden haberdar oldukları belli. O günlerde bir sürü başka peygamber de var ama bunlar dönemin en önemli dört peygamberinden ikisi. Amos çobanken nasıl peygamber oldu o bilinmiyorsa da zengin aile çocuğu İshak peygamberlik eğitimi almış. O tarihlerde işin eğitimi var. Peygamberliğin bir dili var çünkü. O dil öğretiliyor. İyi hatip olmayan ve o dili bilmeyen peygamber olamıyor. İkisi de büyük hatipler. Ama İshak yaşarken pek bilindik olamıyor. O sonradan meşhur oluyor, öldükten çok sonra. Halbuki Amos döneminde çok meşhur ve söyledikleri kralları korkutuyor. Sonunda kovalanıyor zaten. Amos ve İshak, halkın yanındaki peygamberler. Bir sürü de kralın ve varlıklıların yanında peygamber var. Bugünün iktisatçılarına benzetirsek, Amos ve İshak bizim takımdan, diğerleri neoklasik iktisatçılar gibi. Ama İshak biraz uzlaşmacı. Amos çok radikal. İkisinin de kitapları var ama sonradan başkaları başka şeyler de eklemişler o kitaplara. Mesela Amos'un kitabına bakınca görüyorsun nereleri Amos, nereleri başkaları yazmış. Adamın dili çok kendine özgü. Başkalarının yazdıkları yerler hemen belli oluyor.